Neşet Ertaş Alevi mi?
Şimdi, bir an durun ve şöyle bir düşünün… “Neşet Ertaş Alevi mi?” sorusu, bazen bir kahve sohbetinin tam ortasında, bazen de YouTube’da bir video izlerken fısıldanan bir soru olabilir. Yani, bu soru o kadar da sıradan bir şey değil aslında, çünkü sadece Neşet Ertaş’ın kimliğiyle değil, aynı zamanda halk müziğinin ne kadar derin ve büyülü bir şey olduğuyla ilgili… Bu yazıyı yazarken, erkeklerin “stratejik çözüm odaklı” ve kadınların “empatik, ilişki odaklı” yaklaşımlarını biraz mizahi bir dille harmanlamak istiyorum.
—
Erkekler Ne Dedi, Kadınlar Ne Dedi?
Erkekler:
“Neşet Ertaş Alevi mi?” sorusu bir erkek için genellikle şöyle çözülür: “Oğlum, Neşet Ertaş, Türk halk müziği denince akla gelen ilk isimlerden biri. O şarkıyı dinleyecek, sonra tarihini, ailesini araştırıp net bir sonuç çıkartacağız.” İşte bu kadar! Erkeklerin mantıklı, stratejik, analizci yaklaşımı; her şeyin cevabını “kitapta yazdığı gibi” almak!
Kadınlar:
Kadınlar için “Neşet Ertaş Alevi mi?” sorusu biraz daha duygusal, empatik bir yere kayar. Çünkü bir kadın, Ertaş’ın şarkılarında “dertlenmesini”, “acılarını” ya da “sevgilerini” dinlerken bir de onun kimliğini anlamak ister. Yani “Alevi mi?” sorusunu sorarken, belki de Neşet Ertaş’ın hayatı ve müziği hakkında bir hikaye duymak ister. Çünkü kadınlar için bu tip bir sorunun cevabı, sadece bir etnik kimlik meselesi değil, biraz da “insan ruhunun” bir meselesidir.
—
Şimdi Cevaba Gelelim:
Evet, Neşet Ertaş’ın Alevi olup olmadığıyla ilgili kesin bir bilgi yok. Bununla birlikte, Neşet Ertaş’ın hayatı, müziği ve şarkıları genellikle halk müziği ve Türk köy kültürüyle özdeşleştirilmiştir. Kendisi, Bozkır’ın derinliklerinden gelen bir ustadır, halk müziğini dünyaya tanıtan isimlerden birisidir. Ertaş, birçok Alevi ve Türkmen geleneklerinden gelen bir sanatçıdır ve Alevilik ile ilgili çeşitli ezgilerde de önemli bir rol oynamıştır. Bununla birlikte, sadece bir kimlik üzerinden Neşet Ertaş’ı tanımlamak oldukça eksik olur. Onun müziği, sadece bir mezhebin ötesine geçer, çünkü o, tüm Türkiye’nin gönlünde taht kurmuş bir ustadır.
—
Peki, Neşet Ertaş’ın Şarkılarındaki “Hikayeyi” Anlatabilir Miyiz?
İşte o noktada devreye halk müziğinin büyüsü giriyor. Neşet Ertaş’ın şarkılarındaki derinlik, birçok kişi için yalnızca müzikle değil, bir yaşam tarzıyla, bir kimlikle de ilişkilidir. Ertaş’ın şarkıları, bir kimlik arayışı ya da mezhep ayrımından çok daha fazlasını ifade eder. Kimse şarkılarında sadece bir etnik kimlik aramaz. Hayatın zorlukları, sevgiyi, ayrılığı ve özlemi çok derin bir şekilde hissedebilirsiniz.
Bir kadın olarak, Ertaş’ın şarkılarını dinlerken ruhumun, duygularımın her bir köşesinin sarmalandığını hissederim. Ama bir erkek olarak da bu şarkılarda güçlü bir direnç, bir kahramanlık ve mücadele ruhu hissedebilirsiniz. Zaten Ertaş, insan ruhunun bu kadar derinliklerine inebilen bir sanatçıdır.
—
Erkekler, Kadınlar ve Şarkılar Arasında Bir Bağ
Neşet Ertaş’ın şarkıları, bir şekilde her iki perspektifin de ortak paydada buluşmasını sağlıyor. Bir tarafta halkın yaşam mücadelesi var, diğer tarafta ise derin bir empati ve duygu yoğunluğu. O yüzden “Neşet Ertaş Alevi mi?” sorusu, aslında müziğin kendisine dair başka bir soruyu da gündeme getiriyor: “Müziğin sınırları var mı?” Yani, bir şarkıcının kimliği, müziğini ya da şarkılarını gerçekten sınırlar mı?
Tabii ki, bizlerin için bu soruya yanıt vermek kolay değil. Neşet Ertaş, sadece bir kimlikten öte, bizim ortak kültürümüzün bir parçası. O yüzden her türlü kimlikten önce, onun müziğinin herkesin gönlünde taht kurduğunu söylemek daha doğru olur.
—
Sonuçta Ne Oluyor?
“Neşet Ertaş Alevi mi?” sorusuna cevabımız belki de şu olabilir: Kimse Ertaş’ı sadece bir kimlikle tanımlayamaz. Çünkü Neşet Ertaş’ın şarkıları, ne Alevi, ne Türk, ne de Kürt… Neşet Ertaş’ın şarkıları, insan olmanın en evrensel haliyle karşımıza çıkıyor. İşte bu yüzden Neşet Ertaş’ın müziği, dilden dile, kulaktan kulağa, kalpten kalbe aktarılmaya devam ediyor.
Şimdi… sizce Neşet Ertaş’ın şarkıları, onun kimliğini mi anlatıyor, yoksa herkesin içindeki duyguları mı? Yorumlarınızı, hikayelerinizi bekliyorum! Hem erkeklerin çözüm odaklı yaklaşımından, hem de kadınların empatik bakış açılarından dinlemeyi çok isterim!